- Λατίνοι
- Αρχαίος λαός της Ιταλικής χερσονήσου. Κατοικούσαν στην περιοχή Latium vetus, η οποία αντιστοιχεί στην περιφέρεια που ορίζεται από τον κάτω ρου του Τίβερη, από τα όρη Κορνικολάνι και Πρενεστίνι και από τους Αλβανούς Λόφους. Πιθανολογείται ότι αποτελούσαν έναν από τους αρχαιότερους ιταλικούς λαούς που εγκαταστάθηκαν στη χερσόνησο και έφτασαν στο Λάτιο σε προϊστορική εποχή. Η παράδοση αναφέρει ότι οι πρώτοι κάτοικοι του Λατίου ήταν οι Σικουλοί, οι οποίοι όμως εκδιώχθηκαν από τους γηγενείς και από τους Πελασγούς που έφτασαν αργότερα. Μία ομάδα Αρκάδων με αρχηγό τον Εύανδρο έφτασε στην περιοχή και έγινε δεκτή στον Παλατίνο λόφο από τον τοπικό βασιλιά Φαύνο. Ο γιος του, που σύμφωνα με την παράδοση ονομαζόταν Λατίνος και αποτέλεσε τον επώνυμο γενάρχη των Λ., δέχτηκε τον Τρώα Αινεία και του έδωσε για γυναίκα την κόρη του, Λαβινία. Ο Ασκάνιος, γιος του Αινεία, ίδρυσε αργότερα την Άλμπα Λόνγκα, με την οποία –μέσω του θρύλου της Ρέας Σιλβίας, καθώς και του Ρωμύλου και του Ρώμου– συνδέθηκε αργότερα η ίδρυση της Ρώμης. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό ότι οι ίδιοι οι Λ. οργανώθηκαν κατά τον 8o αι. π.Χ. σε μικρούς οικισμούς, οι οποίοι χτίστηκαν για λόγους προστασίας πάνω σε μικρά υψώματα, προστατευμένα από γκρεμούς και τείχη από ακατέργαστους ογκόλιθους. Οι πόλεις τους (Ρώμη, Άλμπα Λόνγκα, Τούσκουλο, Αρικία, Λανούβιο, Τίβολι, Πρενέστη κλπ.) συνδέονταν και με θρησκευτικούς δεσμούς, εκτός από τους εθνικούς λόγους. Η Ρώμη άρχισε να ξεχωρίζει γρήγορα, ίσως γιατί ήταν ευνοημένη από μια θέση ιδιαίτερα κατάλληλη για το εμπόριο. Η οικονομική υπεροχή μεταβλήθηκε πολύ γρήγορα σε πολιτική και στρατιωτική, όπως μαρτυρούν η καταστροφή της Άλμπα και η ίδρυση της Όστια στις εκβολές του Τίβερη. Οι λατινικές πόλεις οργανώθηκαν κατόπιν από τη Ρώμη σε ομοσπονδία αμυντικού χαρακτήρα, με την τελευταία να έχει και την ουσιαστική ηγεσία. Κατά τον 5ο και τον 4ο αι. π.Χ. η ρωμαϊκή ηγεμονία μέσα στην ομοσπονδία γινόταν ολοένα πιο καταπιεστική, προκαλώντας μεγάλη δυσφορία των υπόλοιπων φύλων. Έπειτα από πολλές απόπειρες εξέγερσης οι Λ. ξεσηκώθηκαν στα μέσα του 4ου αι. π.Χ., συμμάχησαν με τους κατοίκους της Καμπανίας και παρέσυραν τη Ρώμη σε πόλεμο που διήρκεσε τρία χρόνια (340-338 π.Χ.). Οι Ρωμαίοι νίκησαν σε μια μεγάλη μάχη που έγινε κοντά στο Τριφάνο, στα σύνορα Λατίου και Καμπανίας. Η λατινική ομοσπονδία διαλύθηκε, η Ρώμη σύναψε συμμαχία χωριστά με κάθε πόλη του Latium vetus και οι Λ. έμειναν από τότε συνδεδεμένοι με τους Ρωμαίους, έχοντας ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στα ιταλικά φύλα. Με εξαίρεση κάποιες εξεγέρσεις κατά τον 2ο αι. π.Χ., δεν δημιούργησαν προβλήματα και το 90 π.Χ. έγιναν ισότιμοι πολίτες του ρωμαϊκού κράτους.
Dictionary of Greek. 2013.